Niemowlę w ciągu pięciu pierwszych miesięcy swojego życia podwaja, a w przeciągu roku potraja swoją wagę urodzeniową. Tak dynamiczny rozwój już nigdy później nie pojawia się w życiu człowieka. Rytm dobowy dziecka dzieli się na okresy snu i czuwania.
Sen składa się z dwóch faz:
– faza snu aktywnego/faza REM: stanowi ponad połowę przesypianego czasu u noworodka, trwa do ok. 3. miesiąca życia. W przeciwieństwie do dorosłych, dzieci zapadają w nią od razu. W tej fazie gałki oczne pod powiekami poruszają się szybko. Można też zauważyć, że dziecko zaciska i otwiera piąstki. Faza REM odgrywa dużą rolę w rozwoju i czynności mózgu. Jest szczególnie istotna dla procesu zapamiętywania i uczenia się.
– faza snu spokojnego/faza SEM: sen jest spokojny. Składa się z czterech pogłębiających się etapów: senności, lekkiego snu, głębokiego snu i bardzo głębokiego snu. Kiedy maluch przechodzi w fazę snu bardzo głębokiego leży spokojnie, a jego oddech jest wolniejszy.
Przez całą noc faza snu aktywnego i spokojnego występują naprzemiennie co ok. 50- 60 minut. Pod koniec każdego cyklu maluch budzi się na chwilę. Kiedy czuje się bezpiecznie półsen nie przekształca się w czuwanie.
Podobnie jak dorośli, noworodek budzi się kilkukrotnie w ciągu nocy i jest to zjawisko naturalne. Rytm dobowy nie podlega statystykom, ale ewoluuje i zmienia się w przewidywalny sposób wraz z każdym kolejnym miesiącem niemowlęcia. Jakość snu ma niewątpliwie wpływ na najważniejsze aspekty naszego życia. Wyrobienie dobrych nawyków przyniesie korzyść całej rodzinie.
Jak noworodek radzi sobie ze snem?
Zrozumienie rytmu snu Waszego dziecka pomoże wypracować rytuał nocnego zasypiania. Noworodek już na długo przez narodzinami zaczął przystosowywać się do rytmu dnia i nocy mamy. Pomimo tego przygotowania w nowym otoczeniu, poza łonem w miarę dojrzewania układu nerwowego, ten cykl będzie się dynamicznie zmieniał. Noworodek od pierwszych dni uczy się przechodzenia ze snu do stanu czuwania i z powrotem do snu. Stopniowo osiągając stan równowagi wypracowuje sobie własny model ochrony przez zalewem bodźców z zewnątrz w postaci świateł i rozmaitych dźwięków . Potrafi powstrzymać odruchy mimowolne pozostając w stanie czuwania, w ten sposób dokonując pierwszych wyborów na co chce reagować. To, jak reaguje na świat zewnętrzny zależy od jego temperamentu. Dr Brazelton w swojej książce Infants and mothers wyróżnił trzy typy noworodków: spokojne, aktywne i umiarkowane. Każdy z nich w swój własny sposób kształtuje otaczający go świat. Wiemy już, że noworodki różnią się między sobą, a ich zachowania są złożone, ale bez wątpienia każdy z nich potrzebuje około 16 godzin snu. Nauczycie się rozpoznawać różne rodzaje płaczu waszego malucha. Z powodu mokrej pieluszki, głodu, znudzenia, zmęczenia, niewygody lub potrzeby bliskości. Już około czwartego miesiąca życia dojrzałość układu nerwowego pozwala niemowlęciu wydłużyć czas nocnego snu i odnaleźć własne sposoby na uspokajanie się i zasypianie.
